μέλας χολή

Foto: VihU

De neiging om terug te kijken aan het einde van het jaar wordt mede gestimuleerd door de media, zeker tussen Kerst en Oud en Nieuwjaarsdag. Kijken naar het verleden, en dan met name op een melancholische wijze is een behoorlijke voedingsbodem voor depressie. En laten we eerlijk wezen, van een terugblik op het nieuws wordt je uberhaupt niet vrolijk, dankjewel NOS.

Melancholie komt uit het Grieks, μέλας (melas: zwart) en χολή (cholè: gal). Dat heb ik net op moeten zoeken want ik ben niet bekend met Grieks, dus ik hoop dat ik het goed heb gekopieerd. Er is hier één lezer die mij mag corrigeren als ik het fout heb gedaan, dus Rob, voel je vrij om dat te doen indien nodig.

Zwart en gal zegt in ieder geval genoeg, zwartgallig inderdaad. Het verleden kan als een blok aan je been voelen als je het beschouwd op melancholische wijze. De definitie volgens Wikipedia:  “Melancholie, zwartgalligheid of weemoed is een gemoedstoestand die neigt naar depressie en zich kenmerkt door een verdrietige kijk op het verleden of een onvervuld verlangen”.

Weet u wat het is met melancholie beste lezer? Het is net als spijt een emotie waar je niets aan hebt. Één van mijn rockhelden, wijlen Lemmy Kilmister zei ooit in een interview; “Spijt, daar doe ik niet aan mee. Spijt is zinloos. Het is te laat voor spijt. Je hebt het al gedaan, of niet? Je hebt je leven geleefd. Het heeft geen zin om te wensen dat je het kon veranderen.” En dat gaat ook op voor melancholie, je kan in zak en as gaan zitten over het verleden maar je verandert er niets mee.

Ik zeg derhalve, kijk naar wat je hebt en niet naar wat je had kunnen hebben. Leer van je verleden, maar laat het je gemoed niet bepalen, kijk naar wat je nog zou kunnen doen, kijk vooruit. En kijk ook eens bij Rob op zijn weblog Eidola. Hij is niet hyperactief, maar als hij wat plaatst is het de moeite waard, misschien wordt je daar weer vrolijk van als je jezelf weer eens zielig vindt. Cheerio!

Introspectie

Foto + bewerking: VihU

Stop esoterisch christendom en zen in een blender, druk even op de aanknop en je hebt mijn spirituele basis. Als je daar een slokje van neemt kom je stukjes Steiner tegen. Rudolf Steiner, de grondlegger van onder andere antroposofie, beschouwde de donkere dagen voor en tijdens Kerst als dagen die bij uitstek geschikt waren voor introspectie.

Omdat de dagen korter zijn en het eerder donker is vallen er veel binnenkomende prikkels weg. Omdat we die simpelweg visueel niet zien. En dat, samen met het naderende einde van het jaar maakt dat we de neiging krijgen om terug te blikken en een “balans” van onszelf op te maken.

Introspectie, een ander woord voor (even kort door de bocht) een verdiepte vorm van zelfreflectie zou zomaar eens één van de redenen kunnen zijn voor herfstdepressie. Mijn ervaring is namelijk dat veel mensen moeite met zelfreflectie hebben omdat geconfronteerd worden met jezelf niet leuk wordt gevonden. Je goede kant gaat nog wel, maar vooral je donkere kant (en iedereen heeft die, niemand uitgezonderd) wordt een ander verhaal.

Zelfreflectie kan je trainen en inzetten als gereedschap om jezelf te verbeteren. Ik weet uit ervaring dat het handig is om dat dagelijks te doen. Sterker nog, inmiddels reflecteer ik bewust meerdere keren per dag, kort. Beschouw het als leerzaam beste lezer en geneer jezelf vooral niet voor je nare kantjes. Dat is niets om je voor te schamen want nogmaals, iedereen heeft ze. Het geeft voldoening om er aan te sleutelen en te proberen om van iets negatiefs van jezelf iets positiefs te maken. Niet iets om depressief, maar wel bewust van te worden.

Serotonine

Foto: VihU

Een klinische, medisch wetenschappelijke verklaring voor een herfstdepressie zou een lage serotoninespiegel zijn. Een hormoon wat je stemming bepaald en waarvan je minder aanmaakt als er minder zonlicht is. Dat gaat dan voor de één meer op dan voor de ander. Maar we sluiten dit niet uit. Zoals meestal het geval is hebben we vaak te maken met een combinatie van factoren en is het in ieder geval goed om te weten dat deze puur lichamelijke factor meetelt.

Één en één is bij mij echter niet altijd twee, dus gaan we nog even verder kijken naar dit fenomeen. Het antwoord zou namelijk zo maar eens drie kunnen zijn. Bovendien is de mens meer dan alleen wetenschappelijk.